Karnay: ciò chì hè, a struttura di u strumentu, storia, sonu, usu
Karnay hè un strumentu musicale di ventu di rame o ottone cumuni in Tadjikistan, Uzbekistan, Iran. Da e lingue uzbek è tadjik, u so nome hè traduttu cum'è nay (flauta trasversale di lignu) per i sordi.
Strumenta di u strumentu
Karnay hè custituitu da una pipa di ramu o di ottone di 2-3 metri di longu senza buchi è valvule cù una estensione cónica à a fine in forma di campana. Una bocca bassa hè inserita in a pipa da u latu strettu.
A causa di u fattu chì u karnay hè custituitu di trè parti, hè faciule di trasportu.
Ci sò karnai dritti è curvi. I diretti sò usati più spessu.
Estrazione di sonu
Escendu i soni, u carnicker pressu a bocca è soffia. U musicista tene a tromba cù e duie mani, si volta à i lati, mandendu signali musicali. Per mantene, sopra l'uttellu, avete bisognu di forza notevuli.
U karnay hà un sonu putente, forte è prufondu, simili in u timbru à un trombone, una scala naturale. A gamma hè una ottava, ma cù u maestru diventa una vera opera d'arti. U sonu hè cum'è u rughju di l'animali salvatichi.
Di solitu ùn ghjoca solu, ma eseguisce musica inseme cù un surnay (un strumentu di ventu più chjucu) è un nagor (timbali di ceramica).
Storia
Questu hè unu di i più antichi strumenti. Hà 3000 anni. Questa pipa seguitava l'armata di Tamerlane è Gengis Khan à a guerra. In i tempi antichi, karnai era usatu:
- per a cumunicazione, cum'è strumentu di signalazione;
- nantu à i viaghji di parata di i capi militari;
- per inspirà i guerrieri;
- à l'arrivu di l'araldi;
- annunzià u principiu di a guerra, u focu;
- in gruppi di musicisti erranti;
- per marcà l'iniziu di e festività di massa, spettaculi di funambuli, spettaculi di pupi.
È avà karnai hè amatu da a ghjente, micca un avvenimentu impurtante ùn pò fà senza. Si sente in diverse vacanze:
- parati, celebrazioni di massa;
- matrimonii;
- spettaculi di circ;
- celebrazioni à l'occasione di a nascita di un zitellu;
- à l'apertura è a chjusura di cuncorsi sportivi.
Karnai serve com'è un esempiu di quantu cura i populi orientali preservanu e so tradizioni.